Skórna alergia na lateks – objawy uczulenia i leczenie. Wszystko, co musisz wiedzieć, w jednym miejscu!
Alergia na lateks to przypadłość, z którą statystycznie najczęściej zmagają się pracownicy służby zdrowia. Jednak za uczulenia odpowiedzialne są nie tylko rękawice, maski chirurgiczne czy gumowe elementy instrumentów medycznych. Poznaj inne przyczyny!
Alergia na lateks jest zwykle skutkiem częstych lub długotrwałych kontaktów z tą substancją. Nawet jeśli z początku nic się nie dzieje, z czasem może dojść do nieprawidłowych reakcji układu immunologicznego. Reakcja białek skóry z lateksowymi cząsteczkami doprowadza do powstawania substancji uczulającej, Organizm w odpowiedzi zacznie wytwarzać przeciwciała. Objawy alergii na lateks to skutek uwalniania się i działania owych cząsteczek. Niektóre symptomy pojawią się od razu po kontakcie z alergenem, a inne dadzą o sobie znać z pewnym opóźnieniem. Z tego artykułu dowiesz się, w jaki sposób alergizują lateksowe produkty i jak minimalizować skutki nadwrażliwości. Czytaj już teraz!
Czym jest lateks i dlaczego wywołuje alergię?
W środowisku naturalnym lateks występuje jako roztwór kauczuku, pozyskiwanego z roślin kauczukodajnych. Opracowano także metody syntetycznego wytwarzania tej substancji, która znajduje szerokie zastosowanie w przemyśle i nie tylko. Wyróżnia się dużą wytrzymałością, elastycznością i właściwościami przeciwgrzybiczymi. Mniejsze lub większe stężeniem lateksu zawierają:
- rękawiczki lateksowe;
- prezerwatywy;
- opaski uciskowe;
- rurki w respiratorach;
- cewniki;
- elementy odzieży;
- gryzaki i smoczki dla dzieci;
- uszczelki;
- pianki meblarskie;
- materace;
- kleje;
- opony samochodowe;
- liczne wyroby gumowe.
Użytkowanie produktów lateksowych zwiększa ryzyko wystąpienia alergii. A tego, jak widać po powyższej liście, trudno całkowicie uniknąć.
Lateksowe białka, czyli główny alergen odpowiedzialny za uczulenia
Reakcja alergenu ze skórą prowadzi do uruchomienia układu odpornościowego, który będzie reagował przy każdym kontakcie z roztworem kauczuku i jego pochodnymi. Kto jest szczególnie narażony na alergię na lateks? Do tej grupy należą:
- pracownicy ochrony zdrowia i zawodów medycznych;
- pacjenci z rozszczepem kręgosłupa z towarzyszącą przepukliną oponowo-rdzeniową (POR);
- osoby uczulone na pyłki traw, brzozy, ambrozję, zboża i bylicę.
Opisywana przypadłość występuje także często u małych dzieci, które od urodzenia muszą przechodzić dużą liczbę zabiegów chirurgicznych.
Najczęstsze objawy uczulenia na lateks
U osób uczulonych na lateks dochodzi do reakcji alergicznej. Dzieje się to natychmiast lub do 48 godzin po kontakcie z alergenem. W niektórych przypadkach miejscowe objawy skórne pojawiają się dopiero przy długotrwałym kontakcie z białkami lateksu. Widoczne ślady to nie jedyne objawy uczulenia na lateksowe alergeny. Należą do nich:
- świąd, wysypka i zaczerwienienie w miejscu bezpośredniego kontaktu z lateksem;
- pokrzywka, swędzenie skóry, punktowy obrzęk;
- alergiczne zapalenie spojówek (łzawienie oczu, światłowstręt);
- nieżyt nosa (kichanie, katar, swędzenie nosa);
- astma oskrzelowa, duszności.
Alergia na lateks a reakcje układu odpornościowego
Alergeny lateksu mogą mieć charakter kontaktowy lub wziewny. U najsilniej uczulonych osób możliwy jest nawet wstrząs anafilaktyczny. Dochodzi wówczas do gwałtownego spadku ciśnienia tętniczego. Wzrasta również ryzyko utraty przytomności. Taka sytuacja stanowi bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia!
Podejrzewasz u siebie alergię na lateks? Zaufaj profesjonalnej diagnostyce!
Jeśli zaobserwujesz u siebie któryś z wyżej wymienionych objawów, nie zwlekaj z przeprowadzeniem stosownych badań. Istnieje kilka podstawowych sposobów rozpoznania alergii na lateks. Są to:
- PTS, czyli punktowe testy skórne;
- testy płatkowe;
- IgE całkowite i swoiste (badanie poziomów przeciwciał na alergeny);
- diagnostyka zespołu owocowo-lateksowego poprzez natywne testy skórne.
Alergeny krzyżowe. Na co uważać przy zdiagnozowanej alergii na lateks?
Niepożądaną reakcję uczuleniową może wywoływać także kontakt z innym alergenem – podobnym pod względem strukturalnej budowy chemicznej. Wspomniany wyżej zespół owocowo-lateksowy to idealny przykład reakcji krzyżowej pomiędzy alergenami pokarmowymi a alergenami kontaktowymi i wziewnymi. Osoby nadwrażliwe na substancje kauczukowe często mogą źle reagować m.in. na:
- kiwi;
- awokado;
- banany;
- mango;
- papaje;
- śliwki;
- brzoskwinie;
- melony;
- kasztany jadalne;
- orzechy ziemne;
- selery;
- surowe ziemniaki i pomidory.
Alergia na lateks – odczulanie
Jak sobie poradzić z taką przypadłością zdrowotną? Podstawową metodą leczenia nadwrażliwości na białka lateksowe jest usunięcie wszelkich czynników ryzyka. Czasami stosuje się wprawdzie immunoterapię alergenową, jednak tego rodzaju odczulanie wciąż ma charakter doświadczalny. Jak dotąd nie opracowano też efektywnego i bezpiecznego leku. Prewencja i profilaktyka to jedyna w 100% skuteczna metoda walki z alergią na lateks. Co w takim razie powinny zrobić osoby uczulone? Poniżej kilka porad i wskazówek, których zastosowanie poprawi komfort codziennego życia:
- Lateksowe rękawiczki ochronne zastąp wyrobami wykonanymi z nitrylu, winylu lub poliwinylu. Niektórzy polecają jeszcze rękawice z pudrem;
- jeśli prezerwatywa lateksowa powoduje dyskomfort, pieczenie i świąd, lepiej skorzystaj z alternatywy w postaci prezerwatyw hipoalergicznych (silikonowych, poliuretanowych czy poliizoprenowych);
- Zrezygnuj lub maksymalnie ogranicz spożywanie produktów, które wchodzą w reakcje krzyżowe z lateksem;
- U dzieci z POR i innymi chorobami wymagającymi częstych operacji trzeba stosować prewencję pierwotną – unikać wszelkiego kontaktu z alergenem poza koniecznymi zabiegami.
Uczulenie na substancje z roztworu kauczukowego potrafi mocno utrudnić normalne funkcjonowanie, zarówno w sferze prywatnej, jak i zawodowej. Jednak alergia na lateks nie jest przypadłością, która wymagałaby wywracania całego życia do góry nogami. Wystarczy stosować się do kilku prostych reguł, by występowanie objawów ograniczyć do absolutnego minimum, a może nawet do zera. Zrezygnuj z rękawic lateksowych, znajdź inne środki antykoncepcji niż lateksowe prezerwatywy, zmodyfikuj dietę i zapomnij o alergii!