Alergia na słońce, czyli życie w cieniu. Co zrobić, gdy ekspozycja na słońce szkodzi? Objawy i leczenie uczulenia

Alergia na słońce to specyficzny rodzaj uczulenia nazywany nadwrażliwością na słońce. Uczulenie na słońce objawia się różnymi zmianami skórnymi, np. pokrzywką. Sprawdź, jak unikać przykrych efektów przebywania na zewnątrz i czerpać radość z lata!

W przypadku alergii na słońce czynnikiem, który wywołuje niepokojące objawy, jest promieniowanie słoneczne. Na skutek bezpośredniego kontaktu odsłoniętych części ciała z promieniami pojawiają się zmiany zwane fotodermatozami. Jednocześnie osoba nadwrażliwa może doświadczyć innych objawów – podwyższonej temperatury czy pogorszenia samopoczucia. Odczyny alergiczne mogą różnić się od siebie, podczas gdy u jednej osoby wystąpi swędząca wysypka, u drugiej pojawią się wysiękowe grudki, pęcherzyki lub jedynie zaczerwienienie skóry. Jakie są przyczyny tego problemu? Jak z nim walczyć i działać profilaktycznie? Na te i inne pytania odpowiadamy w tekście!

Czym jest alergia na słońce? Przyczyny fotodermatozy

Źródłem zaburzeń w postaci fotodermatozy jest często nadwrażliwość na promienie słoneczne. Jednak jak każdą alergię, również tę na słońce powoduje czasem niewłaściwa reakcja układu odpornościowego. Warto pamiętać, że świąd, wysypka czy zaczerwienienie może być również odpowiedzią na zbyt długą i intensywną ekspozycję na słońce, zwłaszcza w trakcie przyjmowania niektórych leków. Często określenie „alergia na słońce” stosowane jest po prostu w celu opisania niepożądanych objawów obserwowanych po kontakcie z promieniami UV. Aby znaleźć przyczynę niepokojących zmian na skórze, warto skonsultować się z dermatologiem.

Reakcja fotoalergiczna a przyjmowane leki

Objawy niewłaściwej reakcji na słońce mogą obserwować osoby, które przyjmują określone rodzaje leków. Najlepszym sposobem walki z dolegliwościami jest unikanie słońca – niepokojące zmiany często pojawiają się podczas antybiotykoterapii. Inne leki mogące wywołać fotodermatozę to:

• preparaty na nadciśnienie;
• aspiryna;
• leki obniżające poziom cholesterolu;
• sulfonamidy;
• leki moczopędne;
• przeciwzapalne, niesteroidowe;
• preparaty na bazie dziegciu, dziurawca i arcydzięgla;
• niektóre maści przeciwgrzybicze;
• środki przeciwcukrzycowe;
• leki hormonalne;
• niektóre leki stosowane w chorobach neurologicznych.

Nie tylko przyjmowanie leków może prowadzić do wystąpienia alergii na słońce, ponieważ źródłem problemów mogą być także niektóre choroby. Warto poznać je już teraz.

Objawy uczulenia na słońce a stan zdrowia i dieta

Nadmierna wrażliwość skóry na słońce może wynikać bezpośrednio ze stanu zdrowia danej osoby. Przy niektórych schorzeniach lepiej unikać zbyt długiego przebywania na zewnątrz. Jakie to choroby? Do najważniejszych można zaliczyć:

• choroby skóry (m.in. trądzik różowaty);
• porfirię;
• zaburzenia czynności jajników.

Warto pamiętać, że narażenie na nadmierne działanie promieniowania UV może być źródłem zaostrzonego przebiegu niektórych chorób.

Co ciekawe, objawy alergii na słońce mogą pojawić się u osób, które w nadmiarze spożywają marchew, seler, sałatę, cykorię czy karczochy.

Uczulenie od słońca po zabiegach kosmetycznych

Problemy skórne po ekspozycji na słońce mogą także zaobserwować osoby korzystające z zabiegów kosmetycznych, podczas których usuwano zewnętrzną warstwę naskórka. Kosmetolodzy ostrzegają przed korzystaniem z kąpieli słonecznych po wykonaniu peelingu chemicznego czy mikrodermabrazji. Opalanie niewskazane jest także po depilacji laserowej i zabiegach rozjaśniających przebarwienia.

Alergia na słońce – objawy

Objawy uczulenia mogą pojawić się w każdym miejscu ciała, po kontakcie skóry ze słońcem. Najczęściej symptomem jest pokrzywka. Mogą również pojawić się bąble, czyli drobne pęcherze, a także plamy. Wysypka od słońca niejednokrotnie widoczna jest na dekolcie czy twarzy – bywa, że towarzyszy jej uporczywy świąd. Takie zmiany pojawiają się u osób, u których zadziałał czynnik zwiększający wrażliwość skóry (choroby, leki, produkty spożywcze). Nazywane są odczynami fototoksycznymi i przypominają zwykłe oparzenia słoneczne. Warto jednak zaznaczyć, że zazwyczaj znikają samoczynnie, po krótkim czasie lub np. po odstawieniu leku – w tym przypadku w proces gojenia skóry nie jest zaangażowany układ odpornościowy.

Czym są osutki świetlne?

Innym objawem niekorzystnego wpływu słońca na skórę są tzw. wielopostaciowe osutki świetlne. Za ich wystąpienie odpowiadają dwa czynniki – przyjmowanie określonych leków i ekspozycja na promieniowanie UV. Jak rozpoznać, że jest to ten problem?

1. Nadwrażliwość skóry objawia się tzw. reakcją fotoalergiczną, która jest widoczna dopiero po kilku dniach. Wysypka wykracza wówczas poza obszar ciała poddany działaniu słońca.
2. Wypryski przyjmują postać grudek wypełnionych płynem surowiczym. Często dochodzi do bolesnego zapalenia skóry.
3. To właśnie w tym przypadku można mówić o właściwej alergii.

Leczenie alergii na słońce

Jeśli po kontakcie skóry ze słońcem wystąpią niepokojące objawy skórne, warto zastanowić się, co jest przyczyną nadmiernej reakcji. Oczywiście, niejednokrotnie będzie nią poparzenie słoneczne po zbyt intensywnym opalaniu lub w związku z brakiem zabezpieczenia skóry. Co jednak robić, gdy pobyt na zewnątrz nie był ani zbyt długi, ani zbyt intensywny, a mimo tego pojawiły się objawy? Należy wdrożyć odpowiednie leczenie, a na przyszłość zadbać o odpowiednią ochronę skóry. Jak można złagodzić symptomy alergii na słońce? Najczęściej stosuje się leki przeciwhistaminowe, a także kremy lub maści nawilżające i natłuszczające. W poważniejszych przypadkach zmiany powinien obejrzeć dermatolog.

Lepiej zapobiegać niż leczyć. Jak uniknąć uczulenia słonecznego?

Najlepszą metodą unikania męczących wysypek jest niewystawianie skóry na promieniowanie słoneczne. Oczywiście, nie chodzi tu o całkowite unikanie słońca i spacery w cieniu, ale o stosowanie środków zabezpieczających.

1. Koniecznie używaj kremów z filtrami UVA i UVB o odpowiednim SPF. Przy poważnych problemach najlepiej wybrać preparat z wysokim współczynnikiem np. SPF30.
2. Noś nakrycia głowy i przewiewne ubrania z długim rękawem.
3. Warto także przyjrzeć się swojej diecie i przyjmowanym lekom oraz preparatom ziołowym – często ich odstawienie rozwiązuje problem. Najlepiej z nich zrezygnować, jeśli jest to możliwe.

Uczulenie na słońce u dzieci

Uczulenie na słońce występuje także u dzieci. Jeśli zaobserwujesz pierwsze objawy alergii słonecznej u swojej pociechy, koniecznie udaj się do lekarza. W tym przypadku kluczowa jest diagnostyka, zwłaszcza jeśli problem dotyczy najmłodszych. Skutki niekorzystnego działania światła słonecznego pojawiają się już wiosną i przybierają postać swędzącego i dokuczliwego wyprysku. Skóra dziecka jest znacznie bardziej wrażliwa niż u dorosłych, dlatego wymaga specjalnego traktowania. Aby nie dopuścić do zmian na skórze, dzieci powinny:

• stosować preparaty ochronne z filtrem;
• unikać dużych dawek promieniowania – najlepiej ograniczyć przebywanie na zewnątrz w godzinach 11-16, czyli wtedy, gdy słońce operuje najmocniej.

Przez pierwsze pół roku życia nie należy w ogóle wystawiać dzieci na słońce.

Objawy uczulenia słonecznego mogą pojawiać się po kilku minutach przebywania na słońcu. Czasem jednak dzieje się to po kilku godzinach, a w skrajnych przypadkach nawet parę dni później. Leczenie polega najczęściej na podawaniu leków antyhistaminowych. Najlepszym sposobem walki z dolegliwościami jest unikanie nadmiernej ekspozycji na słońce, ponieważ np. opalanie może także zaszkodzić. Jak zawsze liczy się więc rozsądek. Trzeba pamiętać, że nadmierne wystawianie się na działanie promieni UV powoduje szybsze starzenie się skóry i może także prowadzić do rozwoju nowotworu.