Alergia na mleko modyfikowane. Jak ją rozpoznać?

Alergia na mleko modyfikowane występuje głównie u dzieci karmionych mieszankami mlecznymi. Zawierają one białka mleka krowiego, które wywołują objawy uczulenia. Jak zatem poradzić sobie, gdy u dziecka wystąpią symptomy alergii? Sprawdź!

Alergie pokarmowe u maluszków są trudne do zdiagnozowania z kilku powodów. Organizm niemowlaka jest bardzo wrażliwy na czynniki zewnętrzne i niekiedy alergię łatwo pomylić ze zwykłym podrażnieniem. Jeśli jednak pojawią się dodatkowe niepokojące objawy ze strony układu pokarmowego, istnieje ryzyko, że mają one związek z uczuleniem na składnik pokarmu. Alergia na mleko modyfikowane staje się problematyczna, gdy karmienie piersią nie jest możliwe, a mleko modyfikowane to jedyna alternatywa dla dziecka. Co zrobić w tej sytuacji, aby nie narażać go na przykre dolegliwości?

Czym jest mleko modyfikowane?

Mleko modyfikowane to mleko krowie, ale poddane takim zabiegom, aby jego skład jak najbardziej przypominał pokarm matki. Skład takiego mleka musi być ściśle określony. Zawiera ono białka serwatkowe i lipidy roślinne. Wartość odżywcza tych preparatów wzbogacona jest o nienasycone kwasy tłuszczowe, a głównym źródłem węglowodanów jest laktoza. Dodatkowo zawierają one probiotyki, witaminy i składniki mineralne.

Skąd bierze się alergia na białko?

W mleku wyróżnia się dwie grupy białek – kazeinowe i serwatkowe. Kazeina to najważniejsze białko mleka, stanowiące 2,4–2,6% jego zawartości. Układ odpornościowy osoby z alergią na białko reaguje na jego antygeny tak, jakby były wirusem lub bakterią, które stanowią zagrożenie dla organizmu.

Reakcje alergiczne

Po spożyciu produktu z kazeiną pierwsze symptomy alergiczne mogą pojawić się od razu lub po jakimś czasie. Można zatem spodziewać się jednego z dwóch wariantów:

• reakcji natychmiastowej, w której pośredniczy immunoglobulina (IgE) – w zależności od mechanizmu wyzwalającego reakcję alergiczną symptomy mogą pojawić się bezpośrednio po spożyciu mleka lub najpóźniej w ciągu 6 godzin. Jest ona bardzo niebezpieczna ze względu na możliwość wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego;
• reakcji opóźnionej, która jest niezależna od igE – występuje w ciągu 48–72 godzin od kontaktu z alergenem.

Czym objawia się alergia na mleko modyfikowane?

Czas poznać najczęstsze dolegliwości i objawy alergii na białko, jakie możesz zauważyć u niemowlaka. Są to:

• luźne stolce, niekiedy z krwią;
• wzdęcia;
• kolki;
• nudności, wymioty;
• ból brzucha;
• biegunka;
• pokrzywka;
• świąd;
• wysypka;
• atopowe zapalenie skóry.

W rzadszych wypadkach pojawiają się objawy ze strony układu oddechowego:

• kaszel;
• duszności;
• świszczący oddech;
• astma.

Rodzaje mleka modyfikowanego dla alergików

Jeżeli pediatra potwierdzi skazę białkową, z pewnością zaleci, aby wprowadzić dietę eliminacyjną. Trzeba wówczas wykluczyć z jadłospisu dziecka mleko i wszystkie przetwory mleczne (m.in. maślankę, mleko w proszku, sery, masło, lody). Zamiennikami będą preparaty mlekozastępcze, które są bogate w wapń i witaminę D. Białko poddawane jest w nich procesowi hydrolizy, czyli rozbiciu struktury na mniejsze łańcuchy (peptydy). Tym samym zmniejsza się jego alergenność.

Preparaty mlekozastępcze

Na rynku dostępne są mleka, których skład dobrany jest specjalnie pod kątem indywidualnych wymagań maluchów. Są to:

• mleko hipoalergiczne oznaczone symbolem HA, które zawiera białka poddane hydrolizie;
• mleko z obniżoną zawartością laktozy – przeznaczone dla dzieci, u których podejrzewa się zanik enzymu laktazy;
• mleko antyrefluksowe – zawiera skrobię ziemniaczaną, przeznaczone dla maluchów ze skłonnością do ulewania.

Czym jest laktoza?

Laktoza to cukier mleczny, którego najwięcej jest w mleku owczym i krowim. Przyczyną nietolerancji laktozy jest brak enzymu trawiennego – laktazy. To on odpowiada za rozkład laktozy na cukry proste – glukozę i galaktozę. Alergia na laktozę często mylona jest z uczuleniem na mleko, a w istocie są to dwa odmienne schorzenia.

Alergia a nietolerancja – czym się różnią?

Alergia pokarmowa to niewłaściwa reakcja układu immunologicznego na alergen pokarmowy. W alergii pokarmowej dużą rolę odgrywają przeciwciała klasy IgE, które odpowiadają za udział limfocytów T w procesie chorobowym. Alergia pokarmowa najczęściej występuje u niemowląt oraz dzieci ze względu na niewykształconą wystarczająco barierę ochronną jelit. Alergię pokarmową można zdiagnozować za pomocą testów skórnych lub testów alergicznych z krwi. Nietolerancja pokarmowa to zaś nadwrażliwość na określony składnik pokarmowy, który przez większość ludzi jest dobrze tolerowany. Może być ona także związana z patologicznymi reakcjami układu immunologicznego – spowodowanymi działaniem przeciwciał IgG.

Alergia na laktozę u dzieci – objawy i leczenie

Laktaza najbardziej aktywna jest w okresie niemowlęcym. Powstaje w gruczole piersiowym kobiety i jako składnik mleka stanowi główne pożywienie dla niemowlaka. Z czasem spada aktywność laktazy, co prowadzi do zaburzeń funkcjonowania układu pokarmowego po spożyciu produktów mlecznych. Może się jednak zdarzyć, że nietolerancja laktozy u niemowląt wynika z nieprawidłowej pracy jelit. Pierwsze objawy pojawiają się już od 1 do 3 godzin po spożyciu pokarmu. Są to m.in.:

• biegunka;
• wodnisty stolec;
• odgłosy przemieszczania się treści pokarmowej w brzuszku;
• wzdęcia;
• czerwone plamy na policzkach przypominające objaw skazy białkowej.

Jak diagnozuje się tzw. alergię na laktozę?

Aby upewnić się, czy niemowlę ma uczulenie na laktozę, najlepiej wykonać testy diagnostyczne. W tym celu wykonuje się badanie genetyczne lub pomiar galaktozy w moczu dziecka. Nie należy zwlekać z postawieniem właściwej diagnozy. Utrzymujący się stan zapalny jelit może doprowadzić do nieodwracalnych zmian chorobowych lub do odwodnienia organizmu na skutek częstych biegunek. Leczenie nietolerancji laktozy ma charakter przyczynowy i polega na odstawieniu malucha od mleka matki. Trzeba zastąpić naturalny pokarm bezlaktozowym mlekiem modyfikowanym.

Czego jeszcze powinno unikać niemowlę z alergią?

Pamiętaj jednak, że mleko HA to nadal produkt, który zawiera białko mleka krowiego, tylko że poddane procesowi hydrolizy. Mleko to mogą pić dzieci, które są genetycznie obciążone alergią, ale bez występowania u nich objawów uczulenia. Dzieciom z alergią nie powinno się podawać również:

• mleka sojowego i preparatów na bazie soi ze względu na możliwość wystąpienia alergii krzyżowej z białkiem soi. Można je za to podawać maluchom z nietolerancją laktozy;
• mleka koziego – jest ono ubogie w witaminy i minerały, więc zupełnie nieprzydatne dla rozwijającego się organizmu dziecka.

Wszelkie podejrzenia co do alergii u dziecka najlepiej konsultować ze specjalistą. Nie zaleca się na własną rękę eksperymentować z podawaniem mleka modyfikowanego, bo nieświadomie możemy zaszkodzić dziecku.