Alergologia i testy alergiczne. Masz objawy alergii? Sprawdź, na czym polegają testy alergologiczne z krwi i testy skórne

Testy alergiczne to najpewniejszy sposób na to, by potwierdzić lub wykluczyć uczulenie na konkretny alergen. Tylko tak alergolodzy i lekarze mogą dostosować odpowiednie zalecenia dla pacjentów. Dowiedz się, na czym polegają laboratoryjne testy alergiczne!

Diagnostyka reakcji alergicznych wcale nie jest taka prosta, jak to mogłoby się wydawać. Liczba potencjalnych alergenów stale rośnie – pyłki roślin, roztocza kurzu domowego, związki chemiczne, żywność, leki… Profesjonalne testy alergiczne pomagają odnaleźć przyczynę uczulenia. Co istotne, ujemny wynik testu w pojedynczym badaniu immunologicznym nie daje jeszcze podstaw do całkowitego wykluczenia jakiejś alergii. Co zatem trzeba wiedzieć na temat takich badań? Sprawdź!

Główne rodzaje testów alergicznych w laboratoriach

Dobór metodologii badania alergicznego uzależniony jest od profilu sprawdzanego alergenu. Alergolodzy wyróżniają następujące warianty:

• testy alergiczne podstawowe;
• testy alergiczne o profilu atopowym;
• testy wykluczające lub potwierdzające alergię na insekty/pasożyty;
• testy alergiczne o profilu kontaktowym;
• testy alergiczne dotyczące alergii na leki;
• testy alergiczne o profilu pokarmowym;
• testy alergiczne o profilu wziewnym;
• testy komponentów rekombinowanych alergenów;
• testy alergiczne molekularne;

Niektóre spośród wyżej wymienionych prób służą identyfikacji źródła alergenu, inne pozwalają rozpoznać właściwą cząstkę uczulającą. To szczególnie istotne dla potencjalnych alergii krzyżowych. Wykorzystanie molekuł radykalnie poprawia kliniczną użyteczność oznaczenia swoistych przeciwciał klasy IgE.

Testy skórne w diagnostyce alergii

Tego typu badania są wykonywane najczęściej. Cechują się także wysoką skutecznością. Specjaliści dzielą testy skórne na 4 podstawowe typy. Co łączy wszystkie rodzaje badań z tej kategorii? Są proste do przeprowadzenia, trwają naprawdę krótko, a wyniki pojawiają się stosunkowo szybko. Ponadto taki test alergiczny jest praktycznie bezinwazyjny. Większość prób tego rodzaju polega na badaniu reakcji i ewentualnych zmian skórnych w kontakcie z alergenem.

Punktowe testy alergiczne skórne

Oznaczane skrótem STP. Pierwsze, jakie pojawiły się w tej dziedzinie medycyny. Do wykonania punktowych testów alergicznych na skórze wykorzystuje się spreparowane odczynniki z alergenami. Trzeba je przechowywać w ściśle określonych warunkach, by nie straciły swoich właściwości biologicznych. Badanie STP przeprowadza się poprzez aplikowanie na powierzchnię skóry przedramion (rzadziej pleców) pojedynczych kropel alergenów.

Śródskórne testy alergiczne

Do tego badania używa się specjalnych nożyków o milimetrowych ostrzach. Za ich pomocą, na przedramionach bądź plecach, wykonuje się nakłucia na głębokość 0,5 mm w odstępach co 2–5 cm. Tak aplikuje się czynniki alergizujące w niewielkich dawkach, a następnie obserwuje się reakcję w miejscach minimalnej iniekcji. Alergiczne testy śródskórne zalecane są w przypadku podejrzenia alergii polekowych oraz uczulenia na jad owadów.

Badania alergiczne prick-by-trick

To odmiana STP i badań śródskórnych, przystosowana pod alergeny pokarmowe. Skórne testy alergiczne prick-by-trick polegają na nakłuwaniu świeżej żywności, a następnie nakłuwaniu skóry za pomocą tego samego narzędzia. W przypadku klasycznych badań punktowych aplikuje się czynniki alergizujące pozyskane laboratoryjnie.

Naskórkowe testy płatkowe

Znane również jako NTP – polegają na kontrolowanym wywołaniu alergicznej reakcji zapalnej na niewielkiej powierzchni skóry pacjenta. Standardowy test alergiczny NTP pozwala jednocześnie sprawdzić do 30 alergenów. Specjalny plaster przykleja się na nienaruszoną skórę pleców, a po 48 i 72 godzinach bada się odczyny. Skład NTP często jest różnicowany, choćby ze względu na zmienne czynniki ryzyka uczulenia dla osób wykonujących różne zawody. Naskórkowe testy płatkowe najczęściej wykonywane są pod kątem alergii na:

• barwniki;
• konserwanty;
• substancje zapachowe;
• neomycynę w lekach;
• tiomersal w lekach okulistycznych czy szczepionkach;
• chrom;
• kobalt;
• nikiel.

Testy alergiczne z krwi

Mało wymagające dla pacjenta, a zarazem niezwykle dokładne. Jak sama nazwa wskazuje, wymagają pobrania niewielkiej próbki krwi, najczęściej z żyły łokciowej. Czas oczekiwania na przeprowadzenie i wyniki testu z krwi uzależniony jest przede wszystkim od profilu badania. Podstawą całej procedury jest oznaczenie poziomu IgE. Ich zawartość w surowicy krwi zależy od wieku. Stężenie IgE świadczące o alergii u dziecka, u dorosłego może mieścić się w normie. Wartości graniczne mieszczą się w przedziale od 0,4 do 80 Ul/ml.

Kompleksowe testy alergiczne pod kątem najczęściej występujących alergenów

Im więcej danych uda się uzyskać za jednym podejściem, tym lepiej. Jeden test z krwi pozwala jednorazowo sprawdzić uczulenie na ponad 20 alergenów, grupowanych w 4 główne typy paneli:

1. Panel pediatryczny – analiza pod kątem 28 czynników wywołujących alergie u dzieci. Do panelu pediatrycznego należą m.in. antygeny pochodzące od zwierząt, produktów spożywczych, grzybów, pyłków roślin oraz roztoczy kurzu domowego.
2. Panel pokarmowy – badanie sprawdzające uczulenie na 21 produktów spożywczych. Dotyczy zbóż, roślin strączkowych, warzyw, owoców, orzechów, mleka, nabiału, roślin strączkowych, ryb i owoców morza.
3. Panel wziewny – test alergiczny pod kątem najczęściej występujących alergenów wziewnych. Do tego grona zalicza się m.in. zwierzęcą sierść, kurz, zarodniki grzybów, pyłki roślinne itd.
4. Panel atopowy – obejmuje 30 alergenów wywołujących atopowe zapalenie skóry. Są to zarówno czynniki kontaktowe, jak i żywnościowe oraz oddechowe.

Diagnostyczne testy alergologiczne do wykonania w domu

W aptekach i sklepach internetowych znajdziesz testy alergiczne z krwi. Czy warto po nie sięgać? Teoretycznie dostajesz wszystkie potrzebne przyrządy oraz instrukcję interpretacji wyniku. Jednak prawdopodobnie żadna placówka alergologiczna nie uzna takich rezultatów za wiarygodną informację. Sami producenci domowych testów alergicznych zaznaczają w ulotkach, że ewentualny wynik pozytywny jest wskazaniem do dalszej diagnostyki. Dowiesz się jedynie, czy masz podwyższony poziom przeciwciał IgE. A jak zaznaczyliśmy wcześniej, normy ich stężenia zależą od wieku.

Przygotowanie pacjenta do badań

Nie wszystkie metody przedstawione powyżej są równie czułe na alergiczne odczyny organizmu. Również osoba testowana musi być w odpowiednim stanie. Testy alergiczne wymagają, aby na 7 lub 14 dni przed badaniem pacjent przestał przyjmować leki przeciw objawom związanymi z alergią. Z tego względu np. osoby wrażliwe na pyłki powinny tak dobierać termin testu, by nie przypadał on na sezon pylenia. Natomiast prowokacyjne próby pokarmowe oznaczają przejście na dietę eliminującą podejrzane produkty. Trzeba to zrobić 10–14 dni wcześniej. W razie jakichkolwiek pytań lub wątpliwości skonsultuj się ze specjalistą.

Masz objawy alergii pokarmowej, oddechowej albo kontaktowej? Zrób testy alergiczne jak najszybciej!

Pokrzywka, alergiczny nieżyt nosa, wysypka, alergiczne zapalenie jamy ustnej – to tylko niewielka część przykładowych reakcji alergicznych. Jeśli cokolwiek wywołuje u ciebie nietypową, ostrą reakcję układu odpornościowego, natychmiast skonsultuj się z lekarzem. Ewentualne skierowanie na testy alergiczne dostaniesz na podstawie wstępnego wywiadu medycznego. Dlatego zwracaj uwagę na to, co jesz, jakie kosmetyki stosujesz, z czym masz kontakt, gdzie przebywasz. Każda drobnostka zwiększa prawdopodobieństwo postawienia trafnej diagnozy już na samym początku leczenia.

Badania alergiczne są najlepszym sposobem na znalezienie przyczyny uczulenia. Nie trzeba się ich obawiać. Wszystkie próby laboratoryjne przeprowadzane są w kontrolowanych warunkach, pod czujnym okiem specjalistów. Ich celem nie jest wywołanie najcięższych objawów, tylko sprawdzenie reakcji organizmu na minimalną dawkę alergenu. Testy pozwolą ci uzyskać całkowitą pewność, czy objawy, jakie odczuwasz, spowodowane są alergią.