Testy alergiczne z krwi – co badania alergologiczne mogą powiedzieć o Twoim ciele? Diagnostyka i odczulanie

Męczą cię objawy alergii, lecz nie masz pewności, co je wywołuje? Dolegliwości mogą pojawiać się na skórze, w układzie oddechowym lub pokarmowym. Najpewniejszym sposobem na to, by określić swoje alergeny, są testy alergiczne z krwi. Sprawdź, co to takiego!

Uciążliwy katar, niewyjaśniona wysypka, a może duszności, które nie pozwalają ci normalnie oddychać? Powodem tych objawów najprawdopodobniej jest uczulenie. Dopóki pozostaje ono niesklasyfikowane, bardzo ciężko jest mu zaradzić. W takiej sytuacji przydatne okazują się testy alergiczne z krwi. Dzięki nim możliwe jest rozpoczęcie odpowiedniego leczenia oraz wyeliminowanie alergenu. W tym artykule przybliżymy ci przebieg i skuteczność badań alergologicznych.

Testy alergiczne z krwi – kiedy są potrzebne?

Alergią nazywa się niepożądaną i nieprawidłową reakcję organizmu na jakiś czynnik zewnętrzny – tak zwany alergen. W zdrowym ciele po kontakcie z taką substancją po prostu nic się nie dzieje. Jednak układ odpornościowy alergika traktuje ją jako zagrożenie, a więc pojawiają się objawy chorobowe. Reakcja, do której wówczas dochodzi w ciele, angażuje komórki odpornościowe i substancje przez nie wytwarzane. W organizmie pojawiają się charakterystyczne IgE.

Alergia a nietolerancja

Warto tutaj rozróżnić alergie od nietolerancji, ponieważ terminy te często są ze sobą mylone. Jak sama nazwa tego zjawiska wskazuje, nietolerancja to sytuacja, w której organizm nie toleruje jakiejś substancji. Nie jest w stanie jej strawić lub wchłonąć. Takie zjawisko powodowane jest przez brak odpowiednich substancji w ciele lub ich zbyt małą ilość. Natomiast alergia jest nieprawidłową reakcją obronną układu immunologicznego. Większość alergii jest dziedziczona.

Kiedy należy wykonać testy alergiczne?

Nierozpoznana alergia jest niezwykle uciążliwa, a nawet niebezpieczna – szczególnie jeśli objawia się w drogach oddechowych. Dlatego jeżeli masz jakiekolwiek podejrzenia o występowaniu u siebie jakiegoś uczulenia – warto jak najszybciej wykonać testy alergiczne z krwi lub inne badania alergologiczne. Pozwolą ci one na skuteczne rozpoznanie twoich alergenów, a następnie unikanie ich.

Uczulenie – objawy

Jakie niepokojące objawy mogą świadczyć o uczuleniu? Są to m.in.:

• katar, kichanie i swędzenie odczuwalne w nosie;
• łzawienie i dyskomfort oczu;
• pokrzywka i swędzenie skóry;
• uczucie swędzenia i pieczenia w okolicy jamy ustnej;
• kaszel, świszczący oddech i duszności;
• rozwolnienie, ból brzucha i wzdęcia.

W zależności od rodzaju uczulenia powyższe dolegliwości mogą pojawiać się tylko w niektórych, konkretnych miesiącach lub przez cały rok. Większość reakcji ogranicza się tylko do jednego lub kilku objawów. Jednak dolegliwości zawsze pojawiają się po kontakcie z alergenem.

Diagnostyka alergii – jakie badania alergologiczne wykonać?

Diagnostyka alergii może odbyć się na kilka różnych sposobów. Najpierw udaj się do lekarza na wywiad wstępny. W celu dalszej, szczegółowej diagnozy, może on zlecić ci wykonanie któregoś z poniższych badań diagnostycznych:

• testu skórnego – to najprostsza metoda diagnozy, szczególnie skuteczna dla alergenów wziewnych;
• testu naskórkowego płatkowego – najczęściej wykonuje się go w celu wykrycia alergii kontaktowej;
• testu alergicznego z krwi – oznaczenia przeciwciał we krwi, które odpowiedzialne są za reakcję alergiczną;
• prowokacji – bada się reakcje poszczególnych narządów na działanie alergenów. Mogą to być próby donosowe, dospojówkowe, pokarmowe lub dooskrzelowe.

To lekarz decyduje o najbardziej adekwatnej metodzie diagnozy dla twojej sytuacji.

Jak przebiegają alergologiczne testy z krwi?

Testy alergologiczne przeważnie wykonuje się z próbki pobranej z żyły łokciowej. Następnie wędruje ona do laboratorium, gdzie specjaliści badają ją pod kątem stężenia przeciwciał IgE. Zawyżony wynik testu najprawdopodobniej oznacza uczulenie na dany czynnik.

Testy wykonywane są w specjalnych panelach. Analiza immunoenzymatyczna przeprowadzana jest dla około 20–30 alergenów, aż do rozpoznania wszystkich czynników drażniących. Panele te dzielą się na trzy główne rodzaje:

• pokarmowy;
• wziewny;
• pediatryczny – alergeny najczęściej pojawiające się wśród dzieci.

Molekularne testy na alergię

Nowoczesna, molekularna metoda wykonywania testów alergicznych z krwi to innowacyjny sposób na przeprowadzanie tego typu badań. Umożliwia szybsze badanie większej ilości alergenów niż jakikolwiek inny typ badań. Wynik jest wyjątkowo precyzyjny – pozwala określić konkretne białko wywołujące uczulenie, a nie jedynie ekstrakt alergenowy. W konsekwencji możliwe jest też lepsze dobranie skutecznej metody leczenia.

Badania alergiczne z krwi – cena

Ile kosztuje wykonanie badań alergologicznych krwi? Cena zależy od wybranej metody oraz konkretnej liczby alergenów badanych podczas jednego testu. Opisana powyżej metoda molekularna pozwala przebadać nawet do 280 alergenów na raz. Jej koszt jest jednak dosyć wysoki – wynosi około 1000–1500 zł. Cena metody immunoenzymatycznej waha się z kolei w przedziale między 160 a 200 zł za jeden panel.

20 alergenów najczęściej występujących u ludzi

Alergeny dzielą się na: wziewne, kontaktowe, pokarmowe, jad owadów oraz leki. Istnieje bardzo dużo różnych substancji, które mogą uczulać. Co gorsza, stale pojawiają się nowe. Niektóre alergie są nabyte i pojawiają się dopiero po latach. Inne są wrodzone i dziedziczone od rodziców. Szczególnie groźne są te alergeny, które mogą spowodować wstrząs anafilaktyczny.

Do najczęściej spotykanych czynników drażniących, wykrywanych dzięki testom alergicznym z surowicy, należą:

• gluten;
• białka mleka krowiego i jego pochodne;
• białka jaja kurzego;
• miód;
• barwniki i konserwanty, szczególnie glutaminian sodu lub tartrazyna;
• soja;
• cytrusy;
• ryby;
• truskawki, maliny i poziomki;
• orzechy – szczególnie laskowe, ziemne, nerkowce, pistacje i migdały;
• owoce morza;
• słodycze, w tym czekolada;
• warzywa – najczęściej pietruszka, pomidory, seler, marchewki i buraki;
• pyłki roślin traw i drzew, np. brzozy, leszczyny i różnych chwastów;
• jady owadów;
• roztocza kurzu domowego;
• zarodniki pleśni;
• sierść, naskórek lub wydzieliny zwierząt;
• lateks;
• niektóre substancje zapachowe zawarte w perfumach, olejkach i kosmetykach.

Jak leczyć alergie?

Po teście alergicznym można rozpocząć leczenie. Jego pierwszym etapem jest wyeliminowanie alergenów z jadłospisu lub bezpośredniego otoczenia chorego. Następnie można także wdrożyć leczenie farmakologiczne (m.in. kortykosteroidami lub lekami antyhistaminowymi). Stosuje się środki łagodzące objawy i leczenie znane jako immunoterapia swoista, czyli tzw. odczulanie. Zastanawiasz się co to takiego?

Czym jest odczulanie?

Odczulanie ma na celu przyzwyczajenie chorego organizmu do obecności alergenu. Podaje się mu coraz większe dawki uczulającej substancji w formie doustnej, podjęzykowej lub podskórnej. Wrażliwość na dany czynnik powinna z czasem się obniżyć. Objawy alergii zostają złagodzone lub nawet całkowicie wyeliminowane. Proces ten może jednak trwać nawet od 3 do 5 lat.

Uczulenia na różne czynniki i substancje potrafią być niezwykle uciążliwe. Uniemożliwiają normalne funkcjonowanie w danych porach roku, pomieszczeniach lub sytuacjach. Dlatego też bardzo przydatne okazują się testy alergiczne z krwi. Takie badania laboratoryjne umożliwiają skuteczne wykrycie alergenów, a po diagnozie można znacznie łatwiej unikać czynników drażniących. Rozpoznanie alergii pozwala też na wdrożenie odpowiedniego leczenia.