Alergia na brzozę. Sprawdź, czy masz objawy alergii na pyłek brzozy i poznaj reakcje krzyżowe. Niezbędnik alergika

Alergia na brzozę należy do najbardziej uciążliwych uczuleń na pyłki drzew. Często porównuje się ją do alergii na trawy – ma zbliżone, wysokie stężenie pyłków w powietrzu. Dowiedz się, jakie objawy występują u osób uczulonych i jak sobie z nimi poradzić.

Brzozowate w czasie pylenia wytwarzają alergeny wziewne. U zdecydowanej większości alergików (ok. 95%) do wywołania odczynów wystarczy stężenie 80 ziaren pyłków brzozy w 1 m³ powietrza. Na terenie Polski występuje 7 dziko rosnących gatunków tych drzew i krzewów, spośród ok. 120 odmian zaliczanych do rodziny brzozowatych na świecie. U osób z alergią na brzozę obserwuje się większość objawów typowych dla alergii wziewnych. Czy uczulenie na pokarmy również może być skutkiem tego problemu? Przekonaj się, co dokładnie uczula. Czytaj nasz artykuł!

Kiedy zaczyna się sezon pylenia brzóz? Alergik musi to wiedzieć!

Pylenie brzozy przypada w Polsce jeszcze na marzec, pod warunkiem że czynniki pogodowe sprzyjają rozwojowi żółtych kwiatostanów. Jednak największe stężenie brzozowych alergenów obserwuje się najczęściej w drugiej połowie kwietnia i pierwszym tygodniu maja. Średnio kwiatostan jednej brzozy pyli gwałtownie przez 2-3 tygodnie, wytwarzając w tym czasie 5 milionów ziarenek! W czasie kwitnienia osoby nadwrażliwe powinny trzymać się z daleka od drzew i pod żadnym pozorem nie dotykać kwiatów! Alergia na brzozę bywa niezwykle ostra, a przez to niebezpieczna dla zdrowia i życia.

Alergia na brzozę – najczęstsze objawy alergii na pyłki

U osób z nadwrażliwością w czasie pylenia brzozowatych pierwsze dolegliwości pojawiają się praktycznie z dnia na dzień. Nie ma żadnych objawów wstępnych, które sygnalizowałyby nadchodzące pogorszenie stanu zdrowia i samopoczucia. Gwałtowne odczyny są typowe dla większości alergii wziewnych. Symptomy uczulenia na brzozowe pyłki to:

• świąd nosa;
• wodnisty katar;
• niedrożny nos;
• częsty kichanie;
• pieczenie, łzawienie i zaczerwienienie oczu.

To oznaki alergii na brzozę charakterystyczne dla pierwszych dni pylenia. Wraz ze wzrostem stężenia pyłków w powietrzu rośnie prawdopodobieństwo wystąpienia silniejszych reakcji układu odpornościowego.

Alergia na brzozę w formie astmy pyłkowej

Najbardziej intensywny okres pylenia drzew i traw to prawdziwa katorga dla alergików. Nie inaczej jest u osób nadwrażliwych na ziarenka brzozy. Ten rodzaj astmy objawia się poprzez:

• okresowy alergiczny nieżyt nosa;
• zapalenie spojówek;
• ucisk w klatce piersiowej;
• duszności;
• napady kaszlu;
• świszczący oddech.

Gdzie znajduje się najwięcej alergenów pyłku brzozy?

Zaobserwowano, że brzozy rosnące na terenach miejskich wydzielają znacznie więcej alergenów niż rośliny w lasach czy na łąkach. Najprawdopodobniej ma to związek z intensywnym ruchem pojazdów i stężeniem spalin samochodowych. Im więcej zanieczyszczeń w powietrzu, tym mocniej pylą okoliczne drzewa i krzewy. Osoby uczulone na pyłki brzozy i mieszkające w dużych miastach są zatem bardziej narażone na ataki pyłkowicy.

Alergia na brzozę – alergie krzyżowe względem pyłku brzozowatych

Krzyżowe reakcje pojawiają się przy kontakcie z substancją o zbliżonej budowie chemicznej do alergenu. Przez to mogą wywoływać bardzo podobne objawy do uczulenia na pyłek brzozy. U alergików z nadwrażliwością na pyłki brzozowatych taki odczyn niepożądany powodują:

• buk;
• bylica;
• dąb;
• drzewo oliwne;
• grab;
• jesion;
• leszczyna;
• kasztan;
• olcha;
• topola;
• zboża i trawy.

Wziewny i pokarmowy charakter uczulenia na pyłek

Uczulenie na brzozę ma charakter wziewny. Jednocześnie, ze względu na reakcje krzyżowe, przyczynia się do wywołania specyficznej alergii pokarmowej. Część pacjentów może fatalnie reagować na spożycie m.in. owoców i warzyw w stanie surowym. Trzeba zatem koniecznie wykluczyć te naturalne produkty w takiej formie, jeśli masz alergię na brzozę.

Alergia na brzozę sprzyja rozwojowi wtórnego zespołu alergii jamy ustnej (OAS)

U niektórych pacjentów niepożądane odczyny pojawiają się po spożyciu jednego z kilku produktów. U innych wykształca się nadwrażliwość nawet na kilkadziesiąt warzyw, owoców czy przypraw. Zespół alergii jamy ustnej, spowodowany alergią na brzozę, ma często źródło w owocach i warzywach. Ich lista jest naprawdę długa:

• banan;
• brzoskwinia;
• czereśnia;
• gruszka;
• jabłko;
• kiwi;
• liczi;
• mango;
• morela;
• śliwka;
• pomarańcza;
• wiśnia;
• mak;
• marchew;
• papryka;
• pomidor;
• seler;
• soja;
• ziemniak;
• orzechy;
• anyż;
• kminek;
• kolendra;
• curry;
• pieprz;
• rumianek.

Krzyżowe reakcje pokarmowe. OAS a alergia na brzozę

Takiego schorzenia w żadnym razie nie wolno bagatelizować. OAS (ang. Oral Allergy Syndrome) daje silniejsze objawy od samej alergii. Czasem dochodzi nawet do wstrząsu anafilaktycznego. Najczęściej przy tej chorobie alergicznej pojawiają się symptomy z poniższej listy:

• kontaktowa pokrzywka;
• obrzęk tkanek głębszych w jamie ustnej i na rękach;
• reakcje zapaleniowe spojówek;
• obfite łzawienie;
• chrypka;
• obrzęk dróg oddechowych, zwłaszcza krtani (tzw. obrzęk Quinckego).

Łagodzenie reakcji alergicznych i odczynów krzyżowych w alergiach na pyłki drzew

Na trwałe i skuteczne odczulanie niestety nie ma co liczyć. Najlepszym sposobem na pozbycie się uciążliwych objawów jest całkowite odcięcie się od czynników alergizujących. Trudno jednak uchronić się przed lotnymi pyłkami przez kilka wiosennych tygodni. Jakie leki łagodzące objawy alergii na brzozę są najskuteczniejsze? Zwykle lekarze przepisują:

• leki antyhistaminowe (blokujące reakcję zapalną organizmu);
• glikokortykosteroidy;
• montelukast o działaniu przeciwastmatycznym;
• preparaty z lewocetyryzyną.

Alergia na brzozę – jak wyglądają testy alergiczne?

Czynnikiem, który uczula i wywołuje reakcję układu odpornościowego, są zawarte w pyłku białka. Te alergeny roślinne należą do rodziny profilin. Najczęstszą przyczyną alergii na brzozę jest białko Bet v1. Badania wykazują, że 9 na 10 pacjentów nadwrażliwych na pyłki brzozowatych wytwarza przeciwciała IgE przeciwko temu alergenowi. Reakcje alergiczne mogą wywoływać także inne profiliny (m.in. Bet v2, v4, v6), jednak w takich przypadkach objawy kliniczne alergii należą do rzadkości. Aby dokładnie sprawdzić, które spośród białek powoduje objawy alergii pyłkowej, przeprowadza się testy skórne z wykorzystaniem wszystkich alergenów brzozy. Niektóre poradnie specjalizujące się alergologii oferują kompleksową immunoterapię, która ma na celu całkowite wyleczenie z nadwrażliwości na profiliny i ich pochodne.

Z nadwrażliwością na pyłki drzew da się całkiem dobrze funkcjonować. Wystarczy stosować się do zaleceń lekarzy i regularnie zażywać przepisane przez nich leki. Sama alergia na brzozę ma stosunkowo łagodne symptomy. Jednak OAS, jej choroba wtórna, stanowi poważniejszy powód do zmartwień. Wtedy należy szczególnie dbać o to, co jesz i pijesz. Białka w ziarnach pyłku brzozowatych i np. alergenach jabłka mają zbliżoną budowę, co oznacza tzw. krzyżową reakcję. Jeżeli masz Oral Allergy Syndrome i dokładnie wiesz, co cię uczula, przez wiele lat możesz nie mieć żadnych symptomów czy ataków astmy. Kiedy jednak pojawiają się objawy podobne do wymienionych, koniecznie skonsultuj się z alergologiem!