Pokrzywka stresowa – nietypowy objaw skórny. Przyczyny powstawania dolegliwości i leczenie pokrzywki

Powszechnie wiadomo, że można zaobserwować u siebie pokrzywkę na skutek alergii kontaktowej lub spożywczej. Czy jednak wiesz, że istnieje też pokrzywka stresowa, która pojawia się na skórze na skutek silnych emocji?

Pokrzywka stresowa potocznie zwana jest chorobą stresu, ponieważ właśnie to ją powoduje. Fakt, że powstaje pozornie z błahego powodu, wcale nie oznacza, że nie należy się nią przejmować. Swoim wyglądem przypomina inne rodzaje pokrzywki. Powoduje też takie same nieprzyjemne dolegliwości. Tak zwane bąble pokrzywkowe nie tylko wyglądają nieestetycznie. Są też bardzo uciążliwe, gdyż powodują świąd i pieczenie skóry. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się, jak możesz sobie z nią poradzić.

Czym jest pokrzywka?

Pokrzywka to czasowa zmiana skórna, która przeważnie znika samoczynnie i nie pozostawia po sobie żadnych śladów. Pojawia się szybko i ustaje po kilku godzinach. Charakterystyczne bąble pokrzywkowe mogą mieć różną wielkość – począwszy od zaledwie kilku milimetrów po wysypkę obejmującą nawet całe ciało. Jest to swędzący lub piekący obrzęk skóry. Mogą towarzyszyć mu różne inne objawy, w zależności od przyczyny, jaka go wywołała.

W przypadku pokrzywki alergicznej u źródła problemu leżą wydzielane przez organizm przeciwciała IgE. Następnie, w szeregu reakcji, komórki uwalniają różne substancje chemiczne, m.in. histaminę, która powoduje uczucie swędzenia.

Objawy pokrzywki

Pokrzywka stresowa, tak samo jak każdy inny jej rodzaj, pojawia się nagle i przybiera postać jasno-różowych lub białych bąbli otoczonych czerwoną obwódką. Te zmiany skórne pieką i swędzą, a czasem nawet bolą. Nie wolno ich drapać, gdyż może to pozostawić na skórze strupy lub nawet trwałe blizny. Wykwity mogą pojawiać się na klatce piersiowej, plecach lub pod pachami, a także na palcach u rąk. W przypadku pokrzywki stresowej najbardziej narażone na nią są miejsca, które mocno się pocą. Niebezpieczne okazują się zmiany w obrębie twarzy i dróg oddechowych.

Niemalże połowa pacjentów, których spotkała pokrzywka, cierpi też na obrzęk naczynioruchowy. Atakuje on tkankę podskórną i błony śluzowe. Może być bardziej bolesny niż sama pokrzywka. Ustępuje on po około 1-3 dobach. Jeśli w tym czasie w znacznym stopniu utrudnia ona oddychanie, konieczna jest natychmiastowa interwencja lekarska.

Potencjalne przyczyny powstawania pokrzywki

Pod kątem przyczyny jej powstawania pokrzywkę można podzielić na dwie główne kategorie – spontaniczną i indukowaną. Ta pierwsza dzieli się dalej na kolejne rodzaje:

• spowodowana czynnikami mechanicznymi;
• powstająca na skutek chorób autoimmunologicznych;
• pokrzywka alergiczna;
• reakcja na niektóre środki farmaceutyczne, w tym m.in. niesteroidowe leki przeciwzapalne.

Z kolei pokrzywką indukowaną nazywamy takie zmiany, które wywoływane są różnymi czynnikami fizycznymi. Może to być:

• wysoka lub niska temperatura;
• słońce;
• ucisk;
• wibracje;
• wysiłek fizyczny;
• stres.

Dodatkowo, rozróżnia się różne typy pokrzywki pod kątem czasu jej występowania. Pokrzywka ostra mija po kilku godzinach i ustępuje lub może nawracać, lecz nie przez okres dłuższy niż 6 tygodni. Pokrzywki, które występują lub powracają przez dłuższy okres niż ten nazywamy przewlekłymi.

Występowanie pokrzywki a stres

Czy na skórze może pojawić się wysypka na skutek jakichś silnych emocji? Krótka odpowiedź brzmi – tak. Tzw. pokrzywka stresowa zaliczana jest do pokrzywek cholinergicznych, czyli wywoływanych nadmiernym poceniem się. Ich występowanie jest ściśle powiązane ze związkiem zwanym acetylocholiną. Jest to neuroprzekaźnik, który pośredniczy pomiędzy skórą, a układem nerwowym i umożliwia ich komunikowanie się.

W sytuacji, gdy ten przekaz jest zaburzony, powstaje niepożądana reakcja. Ciało wydziela większe ilości potu niż zwykle. U podstaw pocenia się leżą przeważnie czynniki stresujące lub silne emocje, które towarzyszą takim sytuacjom jak:

• ważny, szkolny egzamin;
• rozmowa o pracę;
• wystąpienia publiczne;
• randki.

Podobne dolegliwości będą jednak pojawiać się praktycznie w każdej innej sytuacji, która wpływa na zwiększoną temperaturę ciała. Pokrzywka stresowa może pojawić się przez:

• wysoką temperaturę otoczenia;
• ostre potrawy;
• gorące jedzenie lub picie;
• zbyt ciasne ubranie;
• wzmożoną aktywność fizyczną.

Innymi potencjalnymi powodami są fizyczne i psychiczne choroby towarzyszące:

• astma;
• atopowe zapalenie skóry;
• schizofrenia.

Diagnostyka pokrzywki

Rozpoznanie pokrzywki zwykle nie sprawia większego kłopotu. Zmiany skórne są bardzo charakterystyczne – przypominają wyglądem te, które pojawiają się po kontakcie z liśćmi pokrzywy. To właśnie od niej dolegliwość ta wzięła swoją nazwę. Jednak diagnoza źródła problemu może być zdecydowanie bardziej kłopotliwa. W pierwszej kolejności, dermatolog może skierować cię na testy alergologiczne.

Zanim lekarz zdiagnozuje u ciebie pokrzywkę stresową, musi wykluczyć inne potencjalne przyczyny. Testy na alergię to stosunkowo prosta, szybka i bezbolesna procedura. Może być wykonana metodą punktową, płatkową lub z próbki krwi. Jeżeli twój organizm w żaden sposób nie reaguje na podawane mu alergeny, można wykluczyć ten powód. Następnie warto przebadać się pod kątem chorób, które również mogą leżeć u źródła problemu. Gdy wszystkie te czynniki zostają wkluczone, można podejrzewać pokrzywkę stresową. Dokładniej diagnozuje się ją prostym badaniem fizycznym. Pacjent powinien wykonać szereg męczących ćwiczeń. Jeżeli wówczas wraz z potem pojawia się wysypka – oznacza to pokrzywkę cholinergiczną.

Leczenie pokrzywki stresowej

Niestety obecnie nie istnieją żadne stuprocentowo pewne metody leczenia pokrzywki. Medycyna pozwala na łagodzenie jej objawów. W przypadku alergii, skuteczne może być odczulanie. Jest to jednak proces, który może trwać nawet kilka lat i nie zawsze jest skuteczny.

Najbardziej skutecznym sposobem leczenia pokrzywki jest unikanie czynnika, który ją wywołuje. Dlatego też odpowiednia diagnostyka jest tu tak ważna. Bez rozpoznania przyczyny nie da się odpowiednio zareagować. W przypadku pokrzywki stresowej można unikać nadmiernej aktywności fizycznej lub stosować środki hamujące wydzielanie potu. Leki przeciwhistaminowe okazują się bardzo skuteczne w łagodzeniu nieprzyjemnych objawów – świądu i pieczenia.

Jeśli cierpisz na pokrzywkę stresową, warto nauczyć się też kilku podstawowych technik relaksacyjnych. Zalicza się do nich:

• głęboki, powolny, opanowany oddech;
• medytacja – może to być nawet tak krótkie i proste ćwiczenie, jak policzenie do 10 z zamkniętymi oczami, wizualizacja ulubionego miejsca lub przyjemnego wspomnienia;
• wymuszanie uśmiechu – w pewnym sensie, twój mózg nie rozpoznaje uśmiechu sztucznego od prawdziwego. To prosty mechanizm – ten skurcz mięśni twarzy pobudza wydzielanie hormonów szczęścia;
• spokojne ćwiczenia, takie jak joga lub pilates. Niektórym pomaga bardziej intensywny trening – taki, na którym można się wyżyć;
• spacery i przebywanie na łonie natury;
• słuchanie ulubionej muzyki, czytanie książki, wyciszenie się.

Pokrzywka stresowa to potoczna nazwa pokrzywki cholinergicznej. Jest to dolegliwość ściśle powiązana z procesem pocenia się organizmu. Nadmierny pot i pokrzywka pojawiają się podczas wzmożonego wysiłku fizycznego lub w stresujących sytuacjach. Najlepszym sposobem na radzenie sobie z objawami jest nauczenie się panowania nad stresem. Pomocne okazują się też środki antyhistaminowe i blokujące pot.