Pokrzywka – przyczyny, objawy i leczenie. Jak radzić sobie z pokrzywką alergiczną?

Pokrzywka – przyczyny tej dolegliwości nie zawsze są jasne. Świąd skóry, bąble, zaczerwienienia i opuchlizna to typowe objawy pokrzywki u dzieci i dorosłych. Dowiedz się, co powoduje pokrzywkę i jak się jej pozbyć.

Pokrzywka to rodzaj wysypki typowej dla alergii. Istnieją różne rodzaje tej dolegliwości, zależne od jej przyczyn. Mogą pojawić się one w formie ostrej (trwającej do 6 tygodni) lub przewlekłej (gdy objawy utrzymują się dłużej). Choć przypadłość ta może spotkać każdego, postać przewlekła najczęściej dotyczy osób powyżej 40 roku życia. Jakie są przyczyny pokrzywki? Poznaj odpowiedź na to pytanie, by skuteczniej jej zapobiegać.

Czym jest pokrzywka?

Wykwit, który powstaje przy pokrzywie, jest obrzękiem skóry, który spowodowany jest rozszerzaniem się drobnych naczyń krwionośnych w skórze. Najczęściej (choć nie zawsze) towarzyszy mu swędzenie skóry, a nawet pieczenie, mrowienie lub ból. Taki wysiew bąbli może występować stale lub znikać, a następnie powracać.

Komu grozi pokrzywka?

Jest to dość często spotykana dolegliwość, która dotyczy osób w każdym wieku, niezależnie od płci. Statystycznie, cierpi na nią około 20–25% społeczeństwa. W wielu przypadkach diagnoza objawów pokrzywowych na skórze jest dla lekarza dość trudna. Przyczyny ich powstawania mogą być bowiem bardzo różne i złożone.

Skąd wzięła się nazwa pokrzywki?

Schorzenie to zawdzięcza swoją nazwę znanej parzącej roślinie. Otóż pojawiające się zmiany skórne są bardzo podobne do tych, które towarzyszą poparzeniom przez pokrzywę.

Pokrzywka – objawy

Pokrzywka może mieć różną postać i przyczyny powstawania. Przeważnie charakteryzują ją swędzące, różowe bąble lub miejscowe obrzęki skórne. Zmiany te mogą pojawić się właściwie w każdym miejscu na ciele. Czasem są skupione w jednym lub kilku obszarach, a w innych sytuacjach pokrywają całe ciało. Mogą one mieć różny kształt i barwę, lecz zawsze bledną pod lekkim naciskiem.

Jak długo pokrzywka utrzymuje się na ciele?

Objawy przeważnie utrzymują się dość krótko; często opisywane są jako wędrujące, przemieszczające się po ciele. Nieco inaczej wygląda pokrzywka naczyniowa, przy której zmiany skórne utrzymują się ponad dwie doby. Nie towarzyszy temu jednak żadne swędzenie skóry.

Inne symptomy pokrzywki

Temu zjawisku najczęściej nie towarzyszą żadne inne objawy. Jednakże niektóre przyczyny pokrzywki ostrej powodują też gorączkę, bóle stawów, nieprzyjemne dolegliwości w układzie pokarmowym i pogorszone samopoczucie. Aby pozbyć się tych objawów, musisz najpierw dowiedzieć się, skąd one się biorą.

Pokrzywka – przyczyny powstawania

Jedną z najczęstszych przyczyn pokrzywki jest alergia. Pokrzywka alergiczna może zostać wywołana przez kontakt ciała z uczulającym alergenem. Są to substancje, które u zdrowego człowieka nie wywołują żadnej niepożądanej reakcji. Jednakże układ immunologiczny osoby z uczuleniem wytwarza wówczas większe ilości IgE i histaminy. W efekcie powstają bąble pokrzywkowe i inne reakcje alergiczne.

Alergeny wywołujące pokrzywkę

Do najczęściej uczulających produktów należą:

• niektóre produkty spożywcze – np. mleko, ryby, jaja, orzechy;
• środki farmaceutyczne – m.in. penicylina, kwas acetylosalicylowy, niesteroidowe leki przeciwzapalne, czy też surowica przeciwtężcowa;
• pyłki kwitnących roślin;
• sierść i wydzieliny zwierząt domowych;
• chemia, nawozy, konserwanty i barwniki w żywności;
• jady owadów;
• lateks.

Pokrzywka a choroby

Przyczyną pokrzywki mogą być też różne choroby. Zalicza się do nich:

• infekcje wirusowe, bakteryjne i grzybicze;
• choroby tarczycy;
• schorzenia autoimmunologiczne (toczeń rumieniowaty, Hashimoto itp.);
• nowotwory.

Mechaniczne przyczyny wykwitów skórnych

Czasem występowanie pokrzywki można wytłumaczyć w znacznie prostszy i mniej groźny dla zdrowia sposób. Przyczyną pokrzywki są też różne czynniki fizyczne, takie jak:

• skrajnie niska lub wysoka temperatura;
• długi, jednostajny ucisk;
• kontakt z wodą;
• oddziaływanie promieniowania słonecznego;
• wibracje;
• duży wysiłek fizyczny, który powoduje pocenie się;
• tarcie lub zadrapanie skóry.

Rodzaje pokrzywki

Przyczyny pokrzywki są różne i może ona objawiać się na wiele różnych sposobów. Wyróżnia się poniższe rodzaje wykwitów skórnych, które zależne są od powodów ich powstania:

• pokrzywka idiopatyczna – czyli samoistna. Może przyjmować różne formy, ustępować i nawracać, a powód pozostaje nieuchwytny;
• pokrzywka cholinergiczna – to obrzęk, który wiąże się z podwyższoną temperaturą ciała. Może powstawać na skutek aktywności fizycznej lub przez ogrzanie czynnikami zewnętrznymi;
• pokrzywka polekowa – nie zawsze oznacza uczulenie na konkretny środek leczniczy. Czasem jest to po prostu skutek uboczny leków. Niektóre substancje (takie jak leki przeciwzapalne, opioidy, radiologiczne środki cieniujące lub środki zwiotczające mięśnie) zaostrzają lub wywołują efekt pokrzywki;
• pokrzywka aspirynowa – reakcja organizmu na aspirynę. Wcale nie trzeba jednak przyjmować tego środka na ból głowy, by doświadczyć objawów skórnych. Zawarta jest ona także m.in. w awokado, malinach, wiśniach, wierzbie, lipie, tymianku, śliwkach, winogronach, porzeczkach, jagodach i niektórych dodatkach spożywczych;
• pokrzywka kontaktowa – powodowana bezpośrednią stycznością z czymś, co ją powoduje. Najczęściej oznacza to kontaktową reakcję alergiczną. Jest to powszechna reakcja u osób uczulonych na lateks;
• pokrzywka pokarmowa – również zalicza się ją do kategorii alergicznej. Może to być też reakcja organizmu na spożycie produktów stymulujących produkcję histaminy;
• pokrzywka fizyczna – czyli wodna, słoneczna, zimna, cieplna, wibracyjna, dermograficzna lub opóźnionego ucisku.

Pokrzywka – leczenie

W leczeniu pokrzywki w pierwszej kolejności warto sięgnąć po leki przeciwhistaminowe. Można dostać je w każdej aptece, bez recepty. Jeżeli po upłynięciu kilku godzin i zastosowaniu środków łagodzących pokrzywka nie ustępuje – udaj się z nią do lekarza. Prawdopodobnie potrzebna będzie dokładna diagnostyka, by działać na źródło problemu.

Środki farmakologiczne

W poważnych sytuacjach, gdy pokrzywka nawraca, nie ustępuje lub gdy dochodzi do obrzęku naczynioruchowego, lekarz może przepisać ci doustne glikokortykosteroidy. Są to środki o silnym działaniu, lecz nie można stosować ich zbyt długo. Wiąże się to bowiem z wieloma skutkami ubocznymi.

Eliminacja alergenów

Jeżeli pokrzywa jest wynikiem alergii, najlepszym sposobem będzie unikanie czynnika wywołującego. Jest to zdecydowanie łatwiejsze, gdy jest nim sierść zwierząt, lateks lub jakiś pokarm. Sytuacja komplikuje się, gdy jest to uczulenie na kurz, pleśń lub pyłki. Wówczas warto zastosować specjalistyczne leczenie farmaceutyczne bądź poddać się procesowi odczulania.

Przyczyny pokrzywki bywają różne. Objaw ten może być związany z alergią, chorobą, zwykłym uciskiem lub przegrzaniem organizmu. Szczególnie niepokojące są pokrzywki, którym towarzyszą inne objawy lub wykwity, które często nawracają. Jeżeli nie masz pewności co do natury tej dolegliwości, warto udać się do lekarza. Specjalista będzie w stanie rozpoznać naturę problemu i zalecić ci możliwie najlepsze postępowanie.